نقش اقتصادی، اجتماعی مزارع کشت صنوبر در استان چهارمحال و بختیاری

حفاظت، توسعه و بهره برداری بهینه از منابع طبیعی نیازمند گسترش سرمایه گذاری در این بخش است. تأمین این سرمایه در عمل از عهده دولت خارج است ضمن اینکه جهت گیری فعالیت های توسعه کشور نیز به سمت واگذاری امور به مردم است. به همین دلیل منابع طبیعی درسال های اخیر با اعمال سیاست های تشویقی و گسترش برنامه های ترویجی و نیز حمایت موسسات اعتباری و بانک ها، مشارکت مردمی در طرح ها به صورت جدی مورد توجه قرارگرفته است. در همین راستا، نیاز صنایع سلولزی کشور به چوب از یک طرف و ضرورت حفظ جنگل ها از طرف دیگر سازمان جنگل ها را بر آن داشته تا زمینه مشارکت بخش خصوصی و کشاورزان را در تولید چوب فراهم آورد و به دلیل ویژگی های خاص گونه های سریع الرشد در تأمین چوب، امروزه توسعه و کشت این درختان با همکاری و مشارکت مردم در صدر برنامه های سازمان جنگل ها و مراتع کشور قرارگرفته است. ولی آنچه مسلم است، مشارکت مردمی در این زمینه همواره با موانع، مشکلات و چالش هایی روبه رو بوده است. هدف این مطالعه بررسی تاثیر نوع (سطح) نگرش صنوبرکاران و همچنین شرایط اقتصادی و اجتماعی شان در پذیرش (به کارگیری) روش ها و شیوه های نوین در استان چهارمحال و بختیاری است. روش تحقیق در این مطالعه از نوع روش های توصیفی پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری شامل صنوبرکاران استان چهارمحال و بختیاری می شود که طی آن 245 صنوبرکار از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای هدف دار و تصادفی (3000n=) از شهرستان های شهرکرد، فارسان، کوهرنگ، اردل، بروجن، لردگان و کیار انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این مطالعه پرسش نامه بود که پس از بررسی روایی ظاهری و محتوایی، آزمون مقدماتی و تعیین اعتبار برای جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت. یافته های این مطالعه به شرح زیر است: بین سن، سابقه کشت صنوبر و میزان هزینه متوسط در یک هکتار با میزان کاربرد روش ها و تکنیک های نوین در صنوبرکاری رابطه معکوس و معنی دار و بین تحصیلات، درآمد، میزان مالکیت، میزان تولید در هکتار، درآمد متوسط در هکتار با میزان کاربرد روش ها و تکنیک های نوین در صنوبرکاری رابطه مستقیم و معنی دار وجود دارد. روابط معنی دار و مستقیمی بین هدف و انگیزه، ارتباطات، خدمات، مشوق ها و نگرش صنوبرکاران با میزان کاربرد و رابطه معنی دار و معکوسی بین موانع کاشت و میزان کاربرد بدست آمد. تحلیل رگرسیون چند متغیره (روش گام به گام) نشان می دهد ارتباطات نسبت به نگرش، مشوق ها، رضایت، خدمات، موانع و مشکلات و هدف و انگیزه تأثیر معنی دارتر و قویتری بر میزان کاربرد روش ها و تکنیک ها اعمال می کند.